Leczenie szpitalne, szczególnie antybiotykami, może powodować zagrożenia. Dość często jeszcze, niestety, zdarzają się zakażenia szpitalne różnego typu bakteriami i wirusami. Szczególnie groźne są bakterie z rodzaju Clostridium difficile, zakażenia są ciężke, i trudne do wyleczenia.

Kto choruje?

Większość ofiar to pacjenci w szpitalach lub domach opieki – przeważnie leczeni antybiotykami. Praktycznie każdy antybiotyk może utorować drogę C. diff, ale najczęściej powodują to leki silnie działające na bakterie w przewodzie pokarmowym. Oprócz klindamycyny często penicyliny o szerokim spektrum, cefalosporyny i fluorochinolony. Szczególnie zagrożeni są pacjenci z poważnymi chorobami i długo przebywający w szpitalach, na przykład osoby powyżej 65 roku życia. Ponieważ kwas żołądkowy pomaga zwalczać C. diff, mocne leki przeciwwrzodowe z rodziny inhibitorów pompy protonowej również mogą zwiększać wrażliwość na zakażenie.

Standardowe leczenie

Pierwszym krokiem jest odstawienie antybiotyków, które wywołały CDAD. Brzmi prosto, ale może być trudne u pacjentów nadal wymagających takiego leczenia.

Mimo że antybiotyk wywołał CDAD, kolejnym krokiem w leczeniu jest podawanie antybiotyków, aby zabić C. diff, najlepiej doustnego metronidazolu i wankomycyny. Większość ekspertów zaleca metronidazol w łagodnych przypadkach, wankomycynę – w umiarkowanych lub ciężkich.

Choć może się to wydawać paradoksalne, większość autorytetów ostrzega przed podawaniem leków przeciwbiegunkowych, które przynajmniej teoretycznie mogą utrudniać wydalenie C. diff. Z drugiej strony podawane doustnie lecznicze żywice, cholestyramina lub colestipol, zwykle stosowane w celu obniżenia poziomu cholesterolu, mogą zmniejszyć objawy wiążąc się z toksynami. Niestety, wiążą również wankomycynę, więc nigdy nie należy podawać z nimi tego antybiotyku.

Ciężkie CDAD może wymagać dramatycznej interwencji. Ponieważ toksyczne rozszerzenie okrężnicy jest zagrożeniem dla życia, wymaga natychmiastowej operacji - całkowitego usunięcia jelita grubego.

Leczenie alternatywne i eksperymentalne

W większości przypadków łagodne i umiarkowane infekcje reagują na metronidazol lub wankomycynę. Ale niektórzy pacjenci zdrowieją wolno, a u wielu innych dochodzi do nawrotów. Dlatego lekarze badają nowe strategie leczenia.

Podawanie nieszkodliwych bakterii, nazywanych probiotykami (na przykład Saccharomyces i Lactobacillus), może według niektórych badań zmniejszyć ryzyko rozwoju CDAD, ale niewiele jest dowodów, że przyspieszają one wyleczenie, gdy choroba już się rozwinęła.
Innym podejściem jest rozwój nowych leków. Rifaksymina jest doustnym niewchłanianym antybiotykiem, zatwierdzonym przez FDA do stosowania w tzw. biegunce podróżnych. Niewielkie badania sugerują, że może być skuteczna dla CDAD. Także eksperymentalna żywica wiążąca toksyny, tolevamer, wykazała korzystne działanie.

Naukowcy badają podawane dożylnie immunoglobuliny (IVIG) w nadziei, że białka od zdrowych dawców krwi zawierają przeciwciała, które mogą neutralizować toksyny C. diff. W roku 2010 wykazano skuteczność przeciwciał monoklonalnych skierowanych przeciwko toksynie C. diff.

Podczas innych badań podawano wankomycynę w lewatywie pacjentom zbyt chorym, aby wziąć antybiotyk doustnie. Testowana jest także bakterioterapia - bakterie jelitowe z normalnego kału są podawane pacjentom z CDAD w postaci lewatywy.